Zabbix Server Kurulum ve Konfigürasyonu
Açık kaynaklı bir ağ izleme ve BT alt yapılarını izlemeye yarayan bir yazılımdır. Birden fazla bileşenden oluşan Zabbix tüm izleme operasyonlarının merkezi olarak çeşitli ağ cihazlarını, sunucuları, sanal makinaları, veri tabanlarını, network ürünleri(router, switch vb.), Cloud hizmetleri izlemek için kullanılır. Verilerin tamamını tek bir merkezde toplayarak web ara yüzü aracılığıyla görüntüleme imkanı sağlar. Burada toplanan verilerle belirli konfigürasyonlarla alarmlar oluşturarak ani değişimlere etkili görüntüleme ve müdahale imkanı sağlar. Zabbix Server genel olarak Zabbix Agent veya SNMP, IPMI gibi protokolleri kullanarak veri toplayıp bu verileri depolayarak sistemlerde oluşan hataları ve performans değişikliklerini tespit eder. Bu tespitler sonucunda alamlar oluşturarak geri bildirimler oluşturur.

Zabbix Server Özellikleri:
- Gerçek Zamanlı İzleme: Anlık veri toplayarak altyapı bileşenlerinin durumunu sürekli izler.
- Uyarılar ve Bildirimler: Alarmlar oluşturarak sistem yöneticilerine e-posta gönderimi gibi işlemler gerçekleştirebilmektedir.
- Grafik ve Raporlama: Toplanan verilerle grafikler oluşturur ve performans raporlamaları gibi raporlama imkanı sağlar.
- Olay Yönetimi: Bir event oluştuğunda oluşan bu event için olay yönetim süreci başlatır ve olay çözülene kadar devam ettirir.
- API Desteği: Diğer yazılımlarla entegre olabilir ve geliştirilebilir. Otomatik izleme süreçleri için kullanılabilir.
- Otomatik Keşif: Ağdaki yeni cihazları otomatik bir şekilde algılayarak bunları izleme sistemine ekleyebilir.
Sistem gereksinimleri:
- CPU: 1 çekirdekli işlemci minimum
- RAM: 2 GB veya daha fazla
- Disk Alanı: 10 GB minimum (veri saklama ihtiyacına göre artırılabilir)
Kullanılan:
Zabbix Server Kurulumu:
Bu çalışmada Centos 9 işletim sistemi kullanılmıştır. İlk adım olarak işletim sistemi kurulum adımları tamamlanmalı ve sonrasında Zabbix Server için sistem güncellemelerinin tamamlanması gerekmektedir. Çalıştırılacak olan komutların root yetkisi ile çalıştırılması gerekmektedir.
İşlemlere en son Zabbix sürümünü kurabilmek için repoları ekleyerek başlanmalıdır. Şekil 2’ de gösterilmiş olan komut çalıştırarak repo ekleme işlemleri gerçekleştirilebilmektedir.
Bu işlem tamamlandıktan sonra dnf komutu kullanılarak MySQL Server’ın kurulması gerekmektedir. Mysql kullanılmak istenmediği durumlarda PostgreSQL Server kurulumu gerçekleştirilebilir. MySQL Server’ın tercih nedeni küçük ölçekli bir çalışma olmasıdır. Basit ölçekli işlemlerde kullanılır ve kullanımı daha basittir. Daha iyi performanslar için PostgreSQL kullanılabilmektedir. JSON, tam metin sorguları gibi işlemlerde daha etkilidir.
Kurulum işlemi gerçekleştirildikten sonra aşağıda belirtilen komutlar ile servis başlatılır. Sistem başlatmalarında otomatik başlatma için “enable” parametresi kullanılır.
sudo mysql –uroot –p komutu çalıştırıldığında giriş ekranın da hata ile karşılaşma durumunda (Şekil 5) /etc/my.cnf dosyasının içerisi Şekil 6 da görüldüğü şekilde yapılandırılmalı ve ls komutu ile Şekil 5 de gösterildiği gibi Mysql kontrolleri gerçekleştirilir.
İşlemler tamamladıktan sonra servis yeniden başlatılır.
Mysql’i şifresiz modda başlatabilmek için:
sudo mysqld_safe --skip-grant-tables & komutu kullanılmalıdır. Şifresiz modla ilgili bilgi verilmesinin sebebi mysql –uroot –p komutu çalıştırıldıktan sonra access denied hatası vermesidir. Bu şekilde başlatıldıktan sonra Şekil 8’de gösterildiği gibi mysql –u root komtunun çalıştırılması ile giriş işlemi gerçekleştirilebilir.
Giriş işlemi gerçekleştirildikten sonra Şekil 8’de gösterildiği gibi veri tabanı şifresinin değiştirilmesinin gerekmektedir.[ ALTAR USER ‘root’@’localhost’ IDENTIFIED BY ‘sifreniz’ ] şifre değiştirme işlemi gerçekleştirilebilir. Devamında ise FLUSH PRIVILEGES; güncellenmiş izinlerin hemen kullanılmasını sağlar.
Şifre değiştirme işlemi gerçekleştirildikten sonra ŞEKİL 9 da ki gibi normal giriş işlemi gerçekleştirilebilir.
Bu işlemler tamamlandıktan sonra Zabbix Veritabanının oluşturma işlemi yapılmalıdır. Şekil 10 da gösterilen komutlarla işlemler gerçekleştirilebilmektedir.
Veritabanı oluşturma işlemi gerçekleştirildikten sonra dnf komutu ile ön belleği temizlenir.
Temizleme işlemleri gerçekleştirildikten sonra Zabbix Server ve Web Arayüzü yükleme işlemi için Şekil 11 de gösterilediği üzere Zabbix’in kurulduğu makinaya Agent kurulumu , apache kurulumu gibi kurulum işlemleri Veri tabanı üzerinde gerekli tablo oluşumu gibi işlemler gerçekleştirilebilmektedir. Apache Web servisi yerine Ngnix Web servisi de kullanılabilmektedir. Burada işlem kolaylığı , güvenlik, SSL/TLS desteği ve entegrasyon kolaylığı nedeni ile tercih edilmiştir.
İşlemler tamamlanırken repo ile ilgili bir hata alınması durumunda Şekil de gösterildiği üzere repoların kontrolü yapılarak bulunmuyorsa “enabled=1” eklenir.
Gerekli eklemeler yapıldıktan sonra komut tekrar çalıştırıldığında yükleme işlemi başlatılacaktır.
Yükleme işlemi tamamladıktan sonra Zabbix tablolarının içeri aktarılması için şekilde gösterilen komut çalıştırılmalıdır. Komut çalıştırıldığında şekilde gösterildiği gibi bir hata ile karşılaşılırsa;
Yetki hatasını gidermek için şekilde gösterilen komut çalıştırılır.
Tekrar çalıştırıldığında “role” hatası ile karşılaşılırsa ise tablolar silip tekrar oluşturulur.
Sonrasında kullanıcılar listelenerek çözümü tamamen sağlayabilmek adına kullanıcı veri tabanından kaldırılarak tekrardan oluşturulup yetkileri ve şifresi belirlenir.
Bu işlemler yapılıp aktarım için komut tekrar çalıştırıldığında gerekli işlemler tamamlanacaktır.
Veri tabanı işlemleri tamamlandıktan sonra Zabbix sunucu yapılandırma dosyasının içerisinde DBname, DBuser, DBpassword alanlarının düzenlemeleri gerçekleştirilmelidir. Şekilde gösterilmektedir.
İşlemler tamamlandıktan sonra Zabbix sunucusunu ve Apache web sunucusunu başlatıp otomatik başlamaları sağlanmalıdır. Erişimde sorun olmaması için Linux Firewall üzerinden http servis isteklerine ve belirtilen porta izin verildikten sonra yeniden yüklenmiştir.
İşlemler sonunda browser üzerinde http://localhost/zabbix adresine gidilir ve Zabbix kurulum alanı görülmektedir.
Bu ekranlarda adımlar next, next mantığı ile ilerilese de yine de kontrollü bir şekilde ilerlenmelidir.
Zabbix ile veri tabanı bağlantılarını şekilde gösterildiği gibi yapılandırdıktan sonra veri tabanına verilmiş olan şifre girilerek sonrali adıma geçiş yapılır.
Time zone seçimi gibi işlemler önem arz etmektedir. Bulunulan bölge zaman aralığına göre sistem yapılanması sağlayacaktır. Seçimler yapıldıktan sonra ilerlemeye devam edilebilir.
Son adım olarak kurulum özeti ile karşılaşıldığında sonra ki adıma geçildiğinde login ekranı görüntülenecektir.
Login ekranında istenilen kullanıcı ve şifre default olarak ;
Username=Admin Password=zabbix
Bilgiler girildikten sonra Zabbix Server’ a giriş yapılmış olacaktır.
Kısaca özetlemek gerekirse Zabbix Server, merkezi bir yönetim ile sistem takibi, uygulama ve servis takibi yapabilen, izleme ve alarm oluşturma özellikleriyle BT ekiplerine büyük kolaylık sağlayan sağlayan farklı şekillerde entegrasyonlar sağlayabilen ve kurum yapısına göre şekillendirilebilen açık kaynaklı bir yazılımdır.